Wat betekent anticonceptie? Een helder overzicht voor iedereen

Anticonceptie. Het is een woord dat je vaak hoort in gesprekken, bij de huisarts of op school. Maar wat betekent het nu eigenlijk écht? En waarom is het zo’n belangrijk onderwerp in het leven van veel mensen?

In deze blog leggen we stap voor stap uit wat anticonceptie inhoudt, waarom het wordt gebruikt, en welke vormen er zijn die wetenschappelijk bewezen effectief zijn. Want als het om je lichaam en toekomst gaat, wil je op betrouwbare middelen kunnen rekenen.


Wat is anticonceptie?

Anticonceptie betekent letterlijk “tegen bevruchting”. Het woord komt van het Latijnse anti (tegen) en conceptie (bevruchting). In de praktijk verwijst anticonceptie naar middelen of methoden die een zwangerschap voorkomen.

Mensen gebruiken anticonceptie om zélf de regie te houden over hun vruchtbaarheid: wanneer en of ze kinderen willen krijgen. Daarnaast kunnen sommige vormen van anticonceptie ook helpen bij menstruatieklachten of hormonale schommelingen.


Waarom kiezen mensen voor anticonceptie?

Iedereen heeft z’n eigen redenen om anticonceptie te gebruiken, maar vaak zijn het deze:

  1. Het voorkomen van zwangerschap
  2. Dit is de belangrijkste reden. Anticonceptie geeft vrijheid en keuzevrijheid.
  3. Verlichting van gezondheidsklachten
  4. Hormonale anticonceptie wordt ook voorgeschreven bij klachten zoals hevige menstruaties, acne of endometriose.
  5. Reguleren van de cyclus
  6. Sommige middelen zorgen voor een regelmatiger of voorspelbaarder menstruatiepatroon.
  7. Seksueel actief zijn zonder stress
  8. Anticonceptie kan bijdragen aan een ontspannen en zelfverzekerd seksueel leven.


Welke vormen van anticonceptie zijn bewezen effectief?

Er zijn verschillende wetenschappelijk bewezen en betrouwbare anticonceptiemethoden. Deze worden vaak onderverdeeld in twee hoofdcategorieën: hormonale anticonceptie en barrièremethoden. Daarnaast is er ook permanente anticonceptie via sterilisatie.


1. Hormonale anticonceptie

Deze middelen bevatten kunstmatige hormonen (zoals oestrogeen en/of progestageen) die de natuurlijke cyclus beïnvloeden. Ze voorkomen meestal de eisprong en/of maken de baarmoeder ongeschikt voor bevruchting.

Voorbeelden:

  1. De anticonceptiepil
  2. De prikpil
  3. De anticonceptiepleister
  4. De vaginale ring (zoals NuvaRing)
  5. Het hormoonspiraal (zoals Mirena of Kyleena)
  6. Het anticonceptiestaafje (zoals Implanon)


2. Niet-hormonale, medische anticonceptie

Voor mensen die liever geen hormonen gebruiken, zijn er ook effectieve opties.

  1. Het koperspiraal
  2. Het condoom


3. Permanente anticonceptie: sterilisatie

Voor wie zeker weet dat hij of zij geen (meer) kinderen wil, is er permanente anticonceptie:

  1. Vrouwelijke sterilisatie
  2. De eileiders worden afgesloten of verwijderd. Dit voorkomt dat eicellen bevrucht kunnen worden.
  3. Mannelijke sterilisatie (vasectomie)
  4. De zaadleiders worden onderbroken, waardoor er geen zaadcellen meer in het sperma komen.

Beide vormen zijn zeer betrouwbaar, maar vaak definitief. Een weloverwogen keuze is dus essentieel.


Hoe kies je de juiste anticonceptie?

Het kiezen van anticonceptie is persoonlijk en hangt af van verschillende factoren:

  1. Wil je wel of geen hormonen gebruiken?
  2. Wil je dagelijks iets moeten doen of liever langdurige bescherming zonder omkijken?
  3. Heb je medische klachten waar anticonceptie bij kan helpen?
  4. Zoek je ook bescherming tegen soa’s?
  5. Ben je op zoek naar tijdelijke of permanente bescherming?

Een gesprek met een huisarts of gespecialiseerde zorgverlener is altijd aan te raden. Die kan je helpen om de voor- en nadelen van elke methode goed te begrijpen én kijken wat past bij jouw situatie.


Tot slot

Anticonceptie betekent dus het voorkomen van zwangerschap met behulp van veilige, betrouwbare en wetenschappelijk onderbouwde middelen. Welke methode het beste bij jou past, hangt af van je lichaam, je levensstijl en je wensen.

💬 Heb je een spiraal? Dan helpt Spiraalcheck.nl je herinneren wanneer deze aan vervanging toe is. Zo blijf je goed beschermd, zonder dat je eraan hoeft te denken.


Bronnen

  1. Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) – Richtlijn Anticonceptie
  2. Rutgers, kenniscentrum seksualiteit – Informatie over anticonceptie en seksuele gezondheid
  3. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) – Seksuele gezondheid in Nederland
  4. Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) – Family planning and contraception
  5. Anticonceptie.nl – Onafhankelijke publieksinformatie over anticonceptiemethoden
  6. Thuisarts.nl – Keuzehulpen en uitleg van huisartsen over anticonceptie